Eşit davranma ilkesi
‘ Madde 5 – İş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayırım yapılamaz. İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz. İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamaz.
Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz. İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz. İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir. 2821 sayılı Sendikalar Kanununun 31 inci maddesi hükümleri saklıdır. 20 nci madde hükümleri saklı kalmak üzere işverenin yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı davrandığını işçi ispat etmekle yükümlüdür. Ancak, işçi bir ihlalin varlığı ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle yükümlü olur. ‘
İş Kanunu’nun 5. Maddesinde detaylı bir şekilde düzenlenen eşit davranma borcuna işveren riayet etmeli, işçileri arasında herhangi bir şekilde ayrım yapmamalıdır. Şayet böyle bir ayrımın varlığı ve tespiti halinde işveren, işçisine eşit davranma borcunu ihlal etmesi nedeniyle tazminat ödemek zorunda kalacaktır.
İŞVERENİN EŞİT DAVRANMA İLKESİ HANGİ DURUMLAR'DA GEÇERLİDİR
- İşverenin, işçileri arasında dil, din, ırk, mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi düşünce vb. hususlarda ayrım yapması halinde eşit davranma borcunu ihlal ettiği sonucuna varılacaktır.
Eşit Davranma İlkesine Aykırılık Teşkil Eden Bazı İşveren Davranışları
- İşçilerin bazıları için servis hizmeti verilmesine rağmen servis hizmetinden faydalanamayan işçilere yol ücreti de verilmiyorsa işveren eşit işlem borcuna aykırı davranmış kabul edilir. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2011/43670 K.)
-Diğer işçilere zam uygulanmasına rağmen bazı işçilere zam yapılmaması işverenin eşit davranma b borcuna aykırılık teşkil eder. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/6150 K.)
-İşçinin hamile olması nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi işverenin eşit davranma borcuna aykırılık teşkil eder.
-İşveren, hamile olan işçileri veya evli olan işçileri başka görevlere veriyor ise eşit davranma borcuna aykırı davranmış olur.
-Herhangi bir şekilde bazı işçilere uygulanan uygulamalar (sosyal haklar vb.) bazı işçilere uygulanmıyorsa eşit davranma borcuna aykırılık söz konusudur.
-Bazı işçilere ikramiye verilip bir kısım işçiye ikramiye verilmemesi eşit davranma borcuna aykırılık teşkil eder. Fakat performansa dayalı bir ikramiye sistemi söz konusu ise eşit davranma borcuna aykırılık yoktur.
-Farklı statüdeki işçilerin zam oranlarının farklı olması eşit davranma borcuna aykırılık teşkil etmez.
İkramiye, prim konularında tam süreli işçi – kısmi süreli işçi ayrımı yapılamaz, böyle bir uygulama eşit davranma borcuna aykırılık teşkil eder.
İşveren İşçilerine Eşit Davranmıyor ise İşçilerin Hakları Nelerdir ?
Bir işyerinde işveren, yukarıda saydığımız hususlarda veya benzeri hususlarda işçileri arasında ayrım yapıyor ve eşit davranmıyor ise işçiler iş sözleşmelerini haklı nedenle feshedebilir, buna bağlı olarak tazminatlarını almaya hak kazanabilirler. Bu noktada işçi, hem kıdem tazminatını hem de eşit davranma borcunun ihlaline dair verilecek tazminatı almaya hak kazanacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder